حتما تا به حال شنیدهاید که کمبود کلسیم باعث پوکی استخوان میشود و این ماده معدنی یعنی کلسیم، برای رشد و استحکام استخوان ها و سلامت دندان ها تا چه اندازه ضروری است. کلسیم از طریق مواد غذایی (مثل سبزیجات، غذاهای دریایی، حبوبات و میوه ها) و نوشیدنی ها (مثل شیر و محصولات لبنی) در اختیار بدن قرار میگیرد. آزمایش استخوان مرغ در سرکه یک آزمایش بسیار جالب است که اهمیت وجود کلسیم در بافت استخوان را نشان میدهد. آزمایش استخوان مرغ در سرکه در طی روندی چند روزه نشان میدهد که استخوان بدون کلسیم استحکام ندارد و به حالتی نرم و انعطاف پذیر مثل قالب اولیه الیاف کلاژن برای تشکیل استخوان در می‌آید.
آزمایش تاثیر اسید بر استخوان
مواد مورد نیاز :
- استخوان نپخته پای مرغ (ران)
- سرکه سفید ( میتوان از هیدرو کلریک اسید رقیق استفاده کرد)
- بطری شیشه ای گشاد در دار یا بشر
مراحل انجام کار :
- تکهای استخوان مرغ را از گوشت جدا کنید و زمانی که کاملا تمیز و بدون گوشت بود در ظرف حاوی سرکه بیندازید به طوری که سرکه بالاتر از سطح استخوان قرار گیرد و آن را بپوشاند.
- در ظرف را ببندید و به مدت یک تا دو هفته بگذارید بماند.
- در این مدت حباب های ریزی روی استخوان می‌بینید.
- پس از مدت زمان طی شده، استخوان را از سرکه در بیاورید و سعی کنید آن را خم کنید.
- می‌بینید که استخوان، انعطاف پذیری زیادی پیدا کرده و به راحتی خم میشود. در واقع استخوان استحکام و سختی خود را از دست داده و حالتی نرم و لاستیکی پیدا کرده است.
شکل 1- انعطاف پذیر شدن استخوان بعد از قرار گرفتن در سرکه (اسید)
نتیجه آزمایش/چرایی آزمایش :
سرکه که نوعی اسید است با کلسیم موجود در استخوان، واکنش نشان میدهد. در طول آزمایش حباب‌های ریزی که روی استخوان تولید شده بود نیز همان گاز دی‌اکسید‌کربن حاصل از واکنش سرکه و کربنات کلسیم بود. در نتیجه‌ی این واکنش، مواد معدنی از جمله کلسیم و فسفر موجود در استخوان از استخوان خارج شده و به همین علت، بافت استخوانی سختی خود را از دست داده، نرم میشود و کاملاً قابل بریدن میشود. این استخوان نرم فاقد مواد معدنی است که در طول رشد جنین، با رسوب فسفات کلسیم روی آن، کم کم سخت و مستحکم میشود. به عبارتی، روند تشکیل و رشد استخوان جنین، دقیقا بر عکس روند آزمایش استخوان مرغ در سرکه است. در تشکیل و رشد استخوان، الیاف کلاژن که نرم هستند با رسوب مواد معدنی سخت می‌شوند. در این آزمایش بافت استخوان مواد معدنی‌اش را از دست میدهد و به حالت اولیه الیاف کلاژن که نرم است در می‌آید.
پرسش :
- وقتی استخوان مدتی در سرکه بماند سخت تر میشود یا نرم تر؟ چرا؟
- نرم شدن و قابل انعطاف شدن استخوان در آخر آزمایش به خاطر چیست؟
- حباب هایی که طی این آزمایش در اطراف استخوان دیده میشود چیست؟
پاسخ :
- نرم تر چون اسید سرکه میتواند کلسیم و فسفر استخوان را در خود حل کند و در نتیجه استخوان کلسیم وفسفر خود راکه موجب استحکام استخوان بودند از دست میدهد.
- به خاطر وجود الیاف کلاژن
- گاز کربن دی اکسید که بر اثر واکنش سرکه با ترکیبات کلسیم دار و فسفات دار موجود در استخوان ایجاد میشود.
