در آزمایشگاه اکسیژن را از تجزیه ی هیدروژن پراکسید (آب اکسیژنه ) به دست می آورند. هیدروژن پراکسید با فرمول شیمیایی H2O2 مایعی بی رنگ، بسیار سمی و به شدت سوزش آور است. در صنعت از محلول آب اکسیژنه (در آب) برای سفیدکردن پارچه های رنگی و خمیر کاغذ و در بیمارستان ها برای ضدعفونی کردن زخم ها استفاده میشود. این محلول را در بطری های تیره در آزمایشگاه ها و بیمارستان ها نگه داری میکنند. محلول آب اکسیژنه بر اثر گرما و تابش نور به آب و اکسیژن تجزیه میشود. اکسیژن نیزدر شرایط مناسب موجب سوختن مواد میشود و یکی از سه ضلع مثلث آتش اکسیژن است ( اضلاع مثلث آتش عبارتند از: گرما، ماده سوختنی و اکسیژن ). گاز اکسیژن چوب نیمه افروخته را شعله ور میکند.
تهیه گاز اکسیژن و شناسایی آن در آزمایشگاه
مواد مورد نیاز :
- لوله آزمایش
- آب اکسیژنه
- پتاسیم یدید و یا مواد دیگر که کاتالیزگر این واکنش باشند (مثل میخ آهنی زنگ زده و یا منگنز (IV ) اکسید)
- یک تکه چوب نیمه افروخته و یا زغال نیمه افروخته
- قیف
- دستکش
- گیره لوله آزمایش
هشدار! در صورت تماس آب اکسیژنه با پوست محل را با آب فراوان بشویید.
مراحل انجام کار :
- دستکش پوشیده و بعد با احتیاط درب بطری را باز میکینم. قیف را روی لوله گذاشته و حدود یک سوم لوله آزمایش را با آب اکسیژنه پر میکنیم .
- لوله آزمایش را با گیره در دست میگیریم.
- مقدارکمی پتاسیم یدید درون لوله آزمایش محلول می ریزیم .
- میبینیم گاز از لوله متصاعد میشود، در این لحظه چوب نیمه افروخته را نزدیک گاز می بریم و مشاهده میکنیم چوب افروخته و شعله ور می شود.
نتیجه آزمایش/چرایی آزمایش :
آب اکسیژنه بر اثر نور و گرمای محیط به آب و اکسیژن تجزیه می شود و وجود کاتالیزگری مثل پتاسیم یدید سرعت واکنش تجزیه را بیشتر میکند. برای اینکه مطمئن شویم این گاز اکسیژن است کافیست یک چوب کبریت نیمه افروخته را به گاز خروجی نزدیک کرده و شعله ور شدن آن را مشاهده کنیم. شعله ور شدن چوب کبریت نیمه افروخته ثابت میکند که گاز خروجی اکسیژن است .
پرسش :
- در انجام این آزمایش چرا باید از دستکش استفاده کنیم؟
- چگونه ثابت کنیم گاز خروجی اکسیژن است؟
- نقش پتاسیم یدید در این واکنش چیست؟
- معادله تجزیه آب اکسیژنه را بنویسید.
