دنیای علوم شگفت انگیز

آزمایش تغییر رنگ در یک واکنش برگشت پذیر

مس (II) سولفات متبلور یا کات کبود در اثر حرارت با از دست دادن آب به مس (II) سولفات خشک و بدون آب تبدیل می‌شود. این واکنش با تغییر رنگ همراه است. این واکنش برگشت پذیر است و مس (II) سولفات خشک و بدون آب که سفید رنگ است می­تواند آب جذب کند و به مس (II) سولفات متبلور یا کات کبود تبدیل شود.

آزمایش تغییر رنگ در یک واکنش برگشت پذیر

 

مواد مورد نیاز :

– بوته چینی

– سه پایه و توری نسوز

– قطره

– بونزن یا چراغ گازی

– قاشقک یا اسپاتول

– مس ( II) سولفات متبلور یا کات کبود

– کبریت

– ترازو

– گیره بوته

شکل 1– مس سولفات متبلور

شکل 2– بوته چینی

مراحل انجام کار :

  • ابتدا مقداری مس ( II) سولفات متبلور را با اسپاتول برداشته و توزین کرده و درون بوته چینی می ریزیم.
  • سپس کبریت را روشن کرده و چراغ گازی را روشن می کنیم.
  • چراغ گازی را طوری تنظیم می­کنیم که شعله آبی شود.
  • بوته را روی توری و سه پایه قرار می­دهیم.
  • پس از مدتی می­بینیم رنگ آبی کات کبود بر اثر گرما به سفید خاکستری می­رسد.
  • پس از اتمام کار چراغ گازی را خاموش کرده و بوته را در جایی می­گذاریم تا سرد شود.
  • ماده­ی سفید رنگ موجود در بوته را توزین می­کنیم. مشاهده می شود وزن کات کبود اولیه بیشتر بوده است.
  • این بار قطره قطره آب را به ماده­ی جامد سفید رنگ اضافه می­کنیم. مشاهده می­کنیم به رنگ آبی اولیه در می­آید.

 

نتیجه آزمایش/چرایی آزمایش :

 

کات کبود با فرمول شیمیایی CuSO4. 5H2O  ماده­ی جامد آبی رنگی است که با حرارت آب تبلور را ازدست می­دهد و به ماده­ی جامد سفید رنگ مس(II) سولفات خشک تبدیل می­شود. در واقع درکات کبود بین ذرات مس(II) سولفات مولکول های آب قرار دارند و این ذرات به طور منظم در کنار هم هستند و شبکه­ی بلوری می­سازند. پس در اثر حرارت آب ها تبخیر می شوند و مس( II ) سولفات خشک سفید رنگ ایجاد می شود.

 

پرسش:

 

  • فرمول شیمیایی کات کبود را بنویسید.
  • وقتی کات کبود را حرارت دهیم چه می­شود؟
  • چگونه ثابت می­کنیم این واکنش برگشت پذیر است؟

پاسخ :

 

  • CuSO4  .  5H2O
  • با حرارت آب تبلور را از دست می­دهد و به ماده­ی جامد سفید رنگ مس( II ) سولفات خشک تبدیل می­شود.
  • اگر دوباره چند قطره آب اضافه کنیم به رنگ آبی اولیه تبدیل می شود.

 

 

 

 

مشاهده بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا