مواد از نظر توانایی عبور دادن الکتریسیته به دو دستهی رسانا و نارسانا تقسیم میشوند. مواد رسانا موادی هستند که به راحتی جریان برق را ازخود عبور میدهند و در مقابل به موادی که جریان الکتریسیته را از خود عبور نمیدهند نارسانا یا عایق میگوییم.
آزمایش بررسی رسانایی الکتریکی مواد مختلف
یک روش ساده برای تشخیص رسانا بودن یا نارسانا بودن برخی مواد
مواد مورد نیاز :
- یک مدار الکتریکی ساده
- میخ آهنی
- گوگرد
- سیم مسی
- تیغه یا فویل آلومینیمی
- گرافیت ( از نوک مداد سیاه هم میتوان استفاده کرد )
شکل 1- تکه های گوگرد
شکل 2- فویل آلومینیومی
شکل 3- گرافیت
مراحل انجام کار :
- یک مدار الکتریکی ساده تهیه کنید.
شکل 4- یک مدار الکتریکی ساده
- کلید را برداشته و دو سر سیم را آزاد میکنیم. سپس دو سر سیم را به تماس می دهیم تا با روشن شدن لامپ از سالم بودن مدار اطمینان حاصل کنیم.
- دو سر سیم را از هم کمی دور کرده و هر دو سر سیم را به میخ آهنی متصل میکنیم. حال روشن شدن لامپ را مشاهده میکنیم.
- بار دیگر دو سر سیم را از هم کمی دور کرده و میخ را برداشته و هر دو سر سیم را به سیم مسی متصل میکنیم و روشن شدن لامپ را مشاهده میکنیم.
- در مرحلهی بعد دو سر سیم را از هم کمی دور کرده و سیم مسی را برداشته و هر دو سر سیم را به فویل آلومینیمی متصل میکنیم و روشن شدن لامپ را مشاهده میکنیم .
- بار بعد دو سر سیم را از هم کمی دور کرده، فویل آلومینیمی را برداشته و هر دو سر سیم را به گرافیت متصل میکنیم و روشن شدن لامپ را مشاهده میکنیم.
- این بار نیز دو سر سیم را از هم کمی دور کرده و فویل را برمیداریم و در نهایت هر دو سر سیم را به گوگرد متصل میکنیم و روشن شدن لامپ را مشاهده میکنیم .
نتیجه آزمایش/چرایی آزمایش :
همهی مواد بالا (جز گوگرد) رسانای الکترونی هستند. این مواد در اتم های خود الکترون آزاد دارند و این الکترون های آزاد درون اتم ها هستند که موجب رسانایی آن ها میشوند. موادی که الکترون آزاد نداشته باشند رسانای الکتریسیته نیستند مثل گوگرد و دیگر عناصر نافلز.
پرسش :
- کدام یک از این مواد رسانا است؟ ( آهن – گوگرد )
- کدام یک از این مواد نافلز رسانا است؟ ( مس – گوگرد – گرافیت )
- کدام یک دارای الکترون آزاد نیست؟ ( مس – گوگرد – گرافیت )
پاسخ :
- آهن
- گرافیت
- گوگرد
