هیدروژن پراکسید یا آب‌اکسیژنه () یک اکسنده متداول است که به عنوان سفیدکننده استفاده میشود.آب اکسیژنه برای حذف مواد آلی و معدنی که موجب فاسد شدن آب استخر می‌شوند بکار میرود. هیدروژن پراکسید ساده ترین پراکسید است (پراکسیدها ترکیباتی هستند که دارای یک پیوند یگانه اکسیژن-اکسیژن هستند). آب اکسیژنه خالص یک مایع ناروانی است که کمی آبی رنگ می‌باشد و با زحمت زیاد می‌توان آن را تهیه نمود. آب اکسیژنه ای که در داروخانه ها به اسم آب اکسیژنه رقیق فروخته میشود محلولی است از آب اکسیژنه در آب که %۳ آن آب اکسیژنه است، مانند آب بی‌رنگ و بی‌بوست، مزه تلخی دارد و کمی اسیدی است. این مایع اکسیدکننده‌ای قوی است.
آزمایش آب اکسیژنه و پتاسیم یدید
وسایل موردنیاز :
- آب اکسیژنه
- پتاسیم یدید
- استوانه مدرج
پتاسیم یدید یکی از مشتقات مهم ید در داروسازی و ضد عفونی‌کننده‌ها و صنعت پلیمر می‌باشد. این ترکیب برخلاف یدات پتاسیم به نور مستقیم و رطوبت حساس بوده و غالبا تحت چنین شرایطی به ید مولکولی اکسید می‌گردد و رنگ آن از سفید به زرد کم رنگ تغییر می یابد.
وسایل ایمنی :
- روپوش آزمایشگاهی
- عینک آزمایشگاهی
- دستکش آزمایشگاهی
نکات ایمنی:
پتاسیم یدید در شرایط دمایی و فشاری معمولی پایدار است. غلظت بالای آن می‌تواند باعث سوزش پوست و چشم گردد. درصورت آلودگی پوست یا چشم باید بطور مکرر و زیاد با آب خنک شستشو داده شود.
از آن جایی که آب اکسیژنه می تواند سوزش چشمی را به همراه داشته باشد، نیاز است در زمان انجام واکنش از دستکش و عینک مخصوص استفاده شود تا احتمال بروز خطرات آزمایش به حداقل برسد.
شرح آزمایش:
بر خلاف نتیجه آزمایش که بسیار حیرت آور و جذاب است، خود آزمایش پیچیدگی خاصی ندارد و با شما با یک آزمایش ساده سر و کار دارید.
- یکی از استوانه های مدرج را با مقادیری از پتاسیم یدید (KI) جامد پر کنید.
- حال مقداری به آن آب اضافه می کنیم تا پتاسیم یدید در آن حل شده و از فاز جامد به فاز مایع تغییر یابد.
- استوانه مدرج دوم را با مقادیری از آب اکسیژنه یا همان هیدروژن پراکسید (H2O2) پر می کنیم.
- اگر علاقه مند هستید نتیجه کار به رنگ دلخواه شما باشد می توانید مقادیری مایع ظرف شویی رنگی به آب اکسیژنه اضافه نمایید.
- در انتها کافیست استوانه مدرج حاوی محلول پتاسیم یدید را به استوانه مدرج دوم اضافه کنید.
چرایی این واکنش!
باور کنید که اتفاق پیچیده و شگفت انگیزی رخ نداده است، تنها آب اکسیژنه به گاز اکسیژن و آب تجزیه می شود که در پی آن کف زیادی تولید می شود. دلیل آن این است که یون کاتالیزگر واکنش تجزیه آب اکسیژنه است که باعث میشود به سرعت گاز اکسیژن تولید شود که باعث تولید کف فراوان میشود.
مایع ظرف شویی نیز همان طور که در چند سطر بالایی شرح داده شد تنها به علت رنگ دادن به کف تولیدی استفاده می شود.
حتما توجه داشته باشید که میزان غلظت آب اکسیژنه شما در فرآیند آزمایش تاثیرگذار خواهد بود و بر روی میزان بزرگی کف به دست آمده تاثیر مستقیم دارد.
