آزمایش اکسید شدن

یکی از نشانه های واکنش شیمیایی تولید نور و گرما است، اما هر واکنشی که با شعله همراه است الزاما سوختن نیست. گاهی واکنش های دیگر هم با تولید نور و گرما همراه اند مثل واکنش تجزیه ی آمونیم دی کرومات ( آزمایش کوه آتشفشان ).

سوختن : اکسیدشدن سریع یک ماده با اکسیژن که با تولید نور وگرما (شعله ) همراه است.

آزمایش اکسید شدن

پاسخ به این سوال که آیا واکنش کوه آتشفشان سوختن است؟

مواد مورد نیاز :

– آمونیم دی کرومات

– شیشه ساعت

– بشر

– کبریت

– ترازوی دقیق (بادقتی در حد گرم )

– قاشقک یا اسپاتول

توجه!  می­توان به جای آمونیم دی کرومات از پتاسیم دی کرومات  استفاده کرد.

مراحل انجام کار :

• ابتدا جرم مقداري آمونيوم دي کرومات را را با ترازو اندازه می­گیریم و یادداشت می­کنیم. سپس آمونیوم دی کرومات را به صورت مخروطی روی شیشه ساعتی قرار می­دهیم.
• کبريت را روشن مي­کنيم و آن را کاملاً داخل نوک تپه­ی آمونیوم دی کرومات فرو مي­کنيم. منظره­ي جالبي پديدار مي شود و مانند کوه آتشفشان فوران مي­کند.
• با ديدن اين صحنه براي جلوگيري از پرتاب مواد به بيرون از محوطه، از يک بشر بزرگ استفاده مي­کنيم. بشر را سرو ته کرده و به آرامي روي شیشه ساعتی قرار می­دهیم. مشاهده می­کنیم تا زمانی که آمونیم دی کرومات درون شیشه ساعت است واکنش ادامه دارد و روی دیواره داخلی بشر ذرات ریز آب مشاهده می­شود.
• پس از اتمام آزمایش جرم پودر سبز رنگ باقی مانده را اندازه می­گیریم. مشاهده می­کنیم از جرم آمونیم دی کرومات اولیه کمتر است .

نتیجه آزمایش/چرایی آزمایش :

نتیجه می­گیریم که این واکنش، سوختن نیست (چون نیاز به اکسیژن ندارد) بلکه نوعی واکنش تجزیه است و در آن جرم پودر آمونیوم دی کرومات بعد از تجزیه شدن کم ترشده است و آمونیم دی کرومات به گاز نیتروژن و بخار آب و کروم (III) اکسید که پودر جامدسبز رنگ است تجزیه می­شود.

پرسش:

• به چه دلیل واکنش کوه آتشفشان از نوع سوختن نیست؟
• این واکنش گرماده است یا گرماگیر ؟
• آمونیم دی کرومات چه رنگی دارد؟
• معادله این واکنش را بنویسید.

پاسخ :

• می­دانیم هر ماده­ای برای سوختن به اکسیژن نیاز دارذ، اما وقتی که بشر را روی مواد در حال واکنش قرار می­دهیم با وجود اینکه دیگر اکسیژن به مواد نمی­رسد باز هم واکنش ادامه می­یابد و شعله هم­چنان دیده می­شود.
• گرماده
• نارنجی

(NH₄)₂Cr₂O₇ → Cr₂O₃ + N₂ + 4H₂O