یکی از اثرات نیروی چسبندگی سطحی، مویینگی می باشد. میزان بالا آمدن مایعات از لوله های بسیار نازک را مویینگی می نامند. این پدیده بر اثر کشش سطحی اتفاق می افتد. نفوذ خود به خودب مایعات درون شبکه و منافذ الیاف دستمال کاغذی سبب می شود که مایعات بصورت خود به خودی به دلیل عملکرد مویینگی از طول دستمال یا لوله عبور کند و به انتهای آن برسد.
آزمایش ساخت رنگین کمان متحرک
در این آزمایش علمی رنگارنگ، کودکان می توانند ضمن یادگیری عملکرد مویینگی، رنگین کمان کوچک خود را در خانه ایجاد کنند.
با یک روش ساده همراه باشید تا کمی شادی را به خانه خود وارد کنید.
مواد مورد نیاز :
| 7 شیشه یا لیوان | رنگ خوراکی |
| آب | دستمال کاغذی ضخیم |
مراحل انجام کار :
- هر7 شیشه را در یک ردیف قرار دهید.
- هر شیشه را ابتدا با 3/4 آب پر کنید.
- رنگ غذا را به این ترتیب که در شیشه اول رنگ قرمز، شیشه دوم آب خالی، شیشه سوم رنگ زرد، شیشه بعد خالی و شیشه پنجم آبی، یک شیشه خالی و شیشه آخر را رنگ قرمز اضافه کنید.
- حوله های کاغذی را تا کنید تا حوله های کاغذی بلند و نازک داشته باشید.
- حوله های کاغذی را در شیشه ها قرار دهید.
یک سر حوله کاغذی تا شده را در شیشه اول و سر دیگر آن را در شیشه دوم قرار دهید. سپس یک حوله ی دیگر را بردارید و یک سر آن را در ظرف دوم و سر دیگر آن را در ظرف سوم قرار دهید. این کار را تا شیشه آخر ادامه دهید.
نتیجه آزمایش/چرایی آزمایش :
از حوله کاغذی باریک، آب رنگی بر خلاف جاذبه حرکت می کند و از فرایندی به نام عمل مویینگی استفاده می کند. آب از طریق روزنه های کوچک بین الیاف موجود در دستمال کاغذی به بالا کشیده می شود و هر رنگ را از یک شیشه بیرون می کشد و به دیگری می ریزد. شیشه های بدون رنگ، از شیشه های اطراف خود 2 رنگ می گیرند، مخلوط می شوند و رنگ جدید را تشکیل می دهند.
پرسش:
چرا از دستمال های حوله ای کاغذی تا شده در این آزمایش استفاده می کنیم؟
پاسخ:
به دلیل اینکه ضخامت بیشتر حوله های کاغذی، باعث می شود منافذ بیشتری برای عبور مایعات داشته باشیم و سریعتر مایعات با عملکرد مویینگی منتقل می شوند.
