تبخیر سریع یک مایع یکی از مهم ترین فرایندهای آزمایشگاهی است که در دوران تحصیل دانش آموزان مورد توجه قرار می گیرد. نتایج به دست آمده از این آزمایش داده های علمی بسیار زیادی در اختیار شما قرار می دهد. شما می توانید از جوشیدن و تبخیر مایعات که به صورت فراگیر در سر تا سر کره زمین انجام می شود مواد بسیار زیاد و مزایای بی شماری به دست آورید.
در صورتی که با این واکنش ها آشنا شوید بی شک بسیاری از فرایندهای مورد نیاز خود را نیز انجام خواهید داد. این فرایند یک واکنش گرماگیر است که به تبخیر نیز مربوط می شود. هر یک از این واکنش ها در این بخش از آزمایش مورد توجه قرار می گیرند.
1آزمایش تبخیر سریع یک مایع
مواد مورد نیاز برای انجام آزمایش تبخیر سریع یک مایع
برای اجرای این فرایند آزمایشی باید حتماً شرایط مورد نیاز را فراهم کرده و با آمادگی کامل هر یک از مراحل کار را انجام دهید. شما می توانید در این خصوص از محیط آزمایشگاهی استفاده کرده و یا در یک محیط با امکانات ساده فرایند مورد نظر را انجام دهید. در هر یک از بخش های این آزمایش برخی از ابزارهای آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می گیرند. شما می توانید از ساده ترین مواد اولیه برای اجرای این آزمایش علمی استفاده کنید. به این ترتیب بهترین نتیجه گیری را از هر یک از بخش های آزمایش خود به دست می آورید. برخی از این ابزارها و متریال اولیه را در زیر مشاهده می کنید:
- چوب پنبه های بزرگ یکی از مهم ترین اجزای به کار رفته در این پروسه به شمار می روند که باید برای انجام برخی مراحل مورد استفاده قرار بگیرند. به این ترتیب رسیدن به نتیجه ایده آل به سهولت انجام می گیرد.
- شیشه ساعت نیز یکی از مهم ترین تجهیزاتی است که در محیط آزمایشگاه برای حسن انجام کار مورد استفاده قرار می گیرد. شما می توانید برخی ابزارهای ساده را نیز به جای این متریال به کار ببرید. به این ترتیب در عین حال که کیفیت اجرای آزمایش تبخیر سریع یک مایع برای خرید و فراهم کردن تجهیزات آزمایشی به دردسر نمی افتید.
- در قسمت بعدی این آزمایش باید ماده اتر را فراهم کرده و آن را برای استفاده در برخی از مراحل انجام کار آماده سازی کنید.
- آب نیز مهم ترین جز این آزمایش است که در همه مراحل با آن سر و کار داریم.
مراحل اجرایی آزمایش تبخیر سریع یک مایع
برای انجام این آزمایش باید به مراحل انجام شده و حسن انجام آن ها دقت داشته باشید. در هر یک از این مراحل ابزارهای مختلفی مورد استفاده قرار گرفته و سنجش های مورد نظر برای رسیدن به نتیجه نهایی انجام می گیرد. هر یک از این مراحل را در زیر مشاهده می کنید:
آماده سازی چوب پنبه آزمایشی
در بخش اول چوب پنبه های بزرگی که پیش تر آماده کرده بودیم را در آب خیس کرده و آن ها را مرطوب می کنیم. این چوب پنبه ها را بر روی میز یا سطح کار خود قرار داده و به مرحله بعدی بروید.
استفاده از اتر در آزمایش
در مرحله بعدی از آزمایش تبخیر سریع یمک مایع باید به سراغ اتر برویم. برای این منظور از شیشه ساعت استفاده کرده و آن را بر روی چوب پنبه بزرگ خیس شده قرار می دهیم. به این ترتیب رطوبت در این ماده محفوظ شده و کمی فشار به چوب پنبه وارد می شود. سپس باید به اندازه ظرفیت شیشه ساعت از ماده اتر استفاده کنیم. در نظر گرفتن مقدارهای درست و اصولی در این فرایند از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. توصیه می کنیم این فرایند آزمایشی را با محاسبات دقیق مواد انجام دهید تا نتیجه گیری به دست آمده صحت داشته باشد.
پس از ریختن اتر در این مرحله باید آن را مرتباً فوت کنید. فوت کردن اتر نیز دلایل به خصوصی دارد که در ادامه تأثیر آن را بر نتایج اجرای این آزمایش مشاهده می کنید. در این بخش مشاهده می شود که قسمت بیرونی شیشه ساعت یخ می زند. به این ترتیب بسیاری نتایج علمی از این فرایند به دست می آیند که در ادامه آن ها را بررسی می کنیم.
نتیجه به دست آمده از آزمایش تبخیر سریع یک مایع
حال که همه مراحل اجرایی آزمایش تبخیر سریع یک مایع را پشت سر گذاشتیم نوبت به نتیجه گیری از این فرایند آزمایشی می رسد که باید با در نظر گرفتن مشاهدات خود در هر یک از مراحل آزمایشی به این نتایج دست پیدا کنید. در این فرایند جوشیدن و تبخیر اتر یک فرایند گرماگیر است و برای اجرای آن گرما به کار می رود. در این فرایند گرمای مورد نیاز از چوب پنبه های مورد استفاده به دست می آید.
چوب پنبه هایی که در ابتدای آزمایش آن ها را خیس کردیم در نتیجه نهایی تأثیر به سزایی دارند. در این مرحله آب موجود بر روی چوب پنبه سرد شده و یخ می زند. به این ترتیب فرایند گرماگیر مورد نظر به پایان می رسد
علت چسبیدن شیشه ساعت به چوب پنبه
یکی از مهم ترین ابهاماتی در روند اجرایی این آزمایش مورد بررسی قرار می گیرد، علت چسبیدن شیشه ساعت به چوب پنبه است. در صورتی که با این شرایط رو به رو شدید باید علت آن را در واکنش هایی که در طول آزمایش ایجاد شدند پیدا کنید. یخ زدگی چوب پنبه ها مهم ترین دلیل چسبیدن شیشه ساعت به چوب پنبه ها به شمار می رود. شما می توانید در شیشه ساعت ردی از یخ زدگی شیشه های ساعت را نیز مشاهده کنید. به این ترتیب یکی از مهم ترین نتایج آزمایش تبخیر سریع یک مایع مشخص می شود.
دلیل فوت کردن در فرایند استفاده از اتر
در بخش استفاده از اتر بر این مایع کمی فوت می شود که دلیل آن برای برخی از افراد به یک دغدغه تبدیل می شود. در صورتی که مایع را در حین انجام آزمایش فوت کنیم، نتیجه بهتری در این فرایند آزمایشی به دست می آورید. تبخیر شدن اتر یک فرایند گرماگیر است که در آن واکنش به خصوصی انجام می گیرد. با فوت کردن اتر ماده مورد نظر سریع تر گرم می شود و به همین خاطر گرمای مورد نیاز ساده تر به آن منتقل می شود.
به این ترتیب فرایند تبخیر ساده تر انجام می گیرد و گرمای مورد نیاز برای آن تأمین خواهد شد. به این ترتیب آب به سرعت یخ می بندد و در برخی مراحل شاهد چسبندگی شیشه ساعت به چوب پنبه خواهید بود.
دلایل اجرای آزمایش تبخیر سریع یک مایع
آزمایش تبخیر سریع یک مایع برای آشنایی دانش آموزان با فرایند تبخیر و گرماگیری انجام می شود. در صورتی که در این سرفصل های درسی هستید و به این آموزه ها رسیدید باید حتماً به این آزمایش های علمی دقت داشته باشید. بی شک دانش آموزان این پدیده ها را در روش های عملی بهتر و دقیق تر می آموزند. به علاوه بچه ها از واکنش هایی که در حین اجرای آزمایشات علمی به وجود می آیند نیز لذت می برند و آن ها را به خوبی دنبال می کنند.
شما می توانید ابزارهای ساده نام برده شده را در اختیار بچه ها قرار داده و خود نیز بر کار آن ها نظارت داشته باشید. به این ترتیب دروس مربوطه به صورت تجربی تدریس شده و بخشی از سختی کار نیز کاهش می یابد.
پرسش :
- چرا شیشه ساعت به چوب پنبه خیس چسبیده است؟
- چرا با فوت کردن ؛ آزمایش نتیجه ی بهتری می دهد؟
- علت یخ زدن آب در چوب پنبه چیست؟
پاسخ :
- چون آب روی چوب پنبه یخ بسته است .
- تبخیر اتر که فرآیندی گرماگیر است با فوت کردن سریع تر میشود و گرمای لازم برای تبخیر شدن را سریعتر از چوبپنبهی خیس میگیرد و آب زودتر یخ می بندد.
- تبخیر اتر که فرآیندی گرماگیر است گرمای لازم را از رطوبت چوب پنبه خیس میگیرد. چون اتر سریع تبخیر میشود به سرعت گرما را از آب میگیرد و آب یخ میبندد.
جمع بندی
در این صفحه به بررسی آزمایش تبخیر سریع یک مایع پرداختیم. این آزمایش علمی یکی از ساده ترین ها است و با پیش پا افتاده ترین وسایل آزمایشگاهی اجرا می شود. به همین خاطر بسیاری از معلمین در پایه های مختلف تحصیلی آن را برای دانش آموزان خود در نظر می گیرند. به علاوه دانش آموزان شما با اجرای این آزمایش به پاسخ بسیاری از سؤالات و ابهاماتی که در تدریس تئوری مفاهیم گرماگیری و تبخیر داشته اند دست پیدا کرده و دانسته های آن ها افزون تر می شود. برای افزایش کیفیت تدریس اجرای این آزمایشات توصیه می شود.
