تاثیرات مختلف تقلید کردن در کودکان و رشد آن ها

کودکان به طور طبیعی از طریق تقلید از دیگران یاد می‌گیرند و این یک روش بسیار قوی برای آموزش آن‌ها است. بنابراین، بهترین راه برای آموزش بیان احساسات به کودکان، این است که خود ما به عنوان والدین یا مربیان، نمونه‌ای سالم از بیان احساسات را به آن‌ها نشان دهیم. در این مقاله قصد داریم در خصوص تاثیرات مختلف تقلید کردن در کودکان و رشد آن ها صحبت داشته باشیم.
اگر ما به عنوان والدین یا مربیان، به صورت صادقانه و با احترام با دیگران ارتباط برقرار کنیم و احساسات خود را به صورت سالم و منطقی بیان کنیم، کودکان نیز این رفتارها را تقلید خواهند کرد و این یک روش فوق العاده برای آنها مفید خواهد بود.

فرایند تقلید کردن از چه سنی شروع میشود؟

میتوان گفت که تقلید کردن در کودکان از سنی بسیار پایین شروع می شود. برخی از منابع معتبر اعلام کرده اند که تقلید کردن از همان ابتدا در انسان به وجود می آید. بر اساس نظریه پیاژه، توانایی تقلید در نوزادان از تولد تا (مرحله حسی-حرکتی) شکل میگیرد .
نوزادان در ابتدا به تقلید حرکات صورت از بزرگسالان و پس از آن به تقلید حرکات سر و بدن می پردازند به همین خاطر تقلید کردن در کودکان یکی از راه های موثر برای یادگیری، همدلی، تجسم و تخیل است.

آیا تقلید کردن در کودکان غریزی است؟

برخی از روانشناسان معتقدند که تقلید کردن یک رفتار غریزی است که از قرن نوزدهم با مشاهده حیوانات شناخته شد . اما برخی از روانشناسان دیگر معتقدند که تقلید کردن یک رفتار انتخابی است که برای بدست آوردن هدف مشخصی انجام میشود . این دو دیدگاه در مورد اینکه تقلید کردن ما انسان ها غریزی است یا نه، با هم متفاوت هستند. بنابراین، میتوان گفت که تقلید کردن ممکن است هم غریزی و هم اکتسابی باشد، بسته به نظریه ای که به آن پایبند باشیم. اما هر دو دیدگاه موافقند که تقلید کردن در کودکان یک رفتار موثر برای یادگیری و ارتباطات انسانی است.

مراحل مختلف در شکل گیری تقلید کردن کودکان

بر اساس نظریه پیاژه، تقلید در کودکان در سه دوره صورت میگیرد:

• دوره اول:

از تولد تا 2 سالگی است که در این دوره، تقلید به شکل بازتابی، شکل گیری عادت ها، تقلید نظام دار و تقلید حرکات نامرئی است.کودک در این دوره از حرکات و صداهایی که میبیند و میشنود تقلید میکند و به تدریج توانایی تقلید کردن حرکاتی را که در حوزه دید او نیستند پیدا میکند.

• دوره دوم:

از 2 تا 7 سالگی در کودکان، که در این دوره، تقلید جنبه ذهنی به خود میگیرد و کودک از حرکاتی تقلید میکند که هم اکنون پیش روی او وجود ندارند.در بسیاری از بازی ها و فعالیت های کودک، به خصوص آن هایی که جنبه تخیلی دارند، از تقلید استفاده میشود.

• دوره سوم:

از 7 سالگی به بعد را شامل میشود. در این دوره چون فرآیندهای عقلی در کودک تحول بیشتری پیدا میکنند و تقلید وارد جنبه تعقل و هوش میشود، کودک با تعقل و هوش از تقلید استفاده میکند و میتواند حرکات پیچیده تری را تقلید کند.

تقلید کردن کودکان از افراد خانواده چه مزایا و معایبی دارد؟

مزایا تقلید کردن کودکان از بزرگسالان

تقلید کردن از افراد خانواده یکی از راه های طبیعی و موثر یادگیری است که به رشد مهارت های اجتماعی، هوش هیجانی، خلاقیت و هویت کودکان کمک میکند . اما این فرایند هم مزایا و هم معایبی دارد مثلا تقلید کردن کودکان از افراد خانواده میتواند به آنها کمک کند که رفتارهای مناسب، قواعد اجتماعی، ارزش ها و باورهای خانوادگی را یاد بگیرند و با محیط اطراف خود هماهنگ شوند.

تقلید کردن کودکان از افراد خانواده میتواند به آنها کمک کند که اعتماد به نفس، خودآگاهی، خودکنترل و خودباوری خود را افزایش دهند و احساس امنیت و تعلق به خانواده خود را تقویت کنند. همچنین والدین‌اگر به آنها کمک کنند که مهارت های زبانی، ارتباطی، حل مسئله، تجسم و تخیل خود را توسعه دهند قدم مهمی در مسیر پیشرفت کودکان برداشته اند.

معایب تقلید کردن کودکان از بزرگسالان

گاهی تقلید کردن باعث شود که آنها رفتارهای نامناسب، منفی، خشونت آمیز یا خطرناک را نیز تقلید کنند و به خود یا دیگران آسیب برسانند. همچنین تقلید کردن می‌تواند کودکان را از خودبودن، اصالت، ابتکار و استقلال دور کنند. اگر فرزندتان در محیط های جدید زیاد دچار مشکل میشود این را در نظر بگیرد که او زیاد تقلید کرده است که نمی تواند سازگاری داشته باشد. بنابراین، تقلید کردن کودکان از افراد خانواده یک پدیده دو لبه است که باید با دقت و توجه مدیریت شود.

والدین باید نقش الگوی مثبت و سازنده ای برای کودکان خود داشته باشند و رفتارهای خود را با ارزش ها و اهداف خانوادگی هماهنگ کنند. همچنین باید به کودکان فضایی برای بیان خود، ابراز عقیده، انتخاب و خطا کردن بدهند و آنها را برای مواجهه با جهان پیچیده و چندرنگ آماده کنند.

تفاوت تقلید کردن کودکان و بزرگسالان

تقلید کردن در کودکان و بزرگسالان ممکن است متفاوت باشد، زیرا هدف کودکان از تقلید، معمولاً برای یادگیری، همدلی، تجسم و تخیل از دیگران است در حالی که بزرگسالان ممکن است برای انطباق، تأثیرگذاری، احترام یا رقابت از دیگران تقلید کنند. کودکان معمولاً از افرادی که با آنها ارتباط عاطفی دارند، مانند والدین، خویشاوندان یا دوستان تقلید میکنند.

بزرگسالان از افرادی که با آنها ارتباق یا تعارض دارند، مانند همکاران، رهبران یا رقبا تقلید می کنند. تفاوت دیگر این است که کودکان معمولاً به صورت آشکار و بدون سانسور از دیگران تقلید میکنند در صورتی که بزرگسالان به صورت پنهان و با انتخاب از دیگران تقلید کنند. بنابراین، میتوان گفت که تقلید کردن در کودکان و بزرگسالان متفاوت است، اما هر دو دارای نقش مهمی در یادگیری و ارتباطات انسانی هستند.

در چه کشور هایی از ویژگی تقلید کردن کودکان برای آموزش آنها استفاده میکنند؟

تقلید کردن کودکان یکی از راههای طبیعی و موثر یادگیری است که به رشد مهارت های اجتماعی، زبانی، ارتباطی و خلاقی کودکان کمک میکنند. برخی کشورها از این ویژگی برای آموزش کودکان استفاده میکنند.

در ژاپن، آموزش پیش از دبستان به عنوان راهی برای غنی ساختن محیط اجتماعی و فرهنگی کودکان در نظر گرفته میشود به همین خاطر، کودکان با بازی های گروهی، فعالیت های هنری و تقلید از رفتارهای بزرگسالان، مهارت های اجتماعی و همکاری را یاد میگیرند.

در فنلاند نیز آموزش پیش از دبستان به منظور توسعه رشد کلی و خوشبینی کودکان در نظر گرفته میشود. در این کشور، کودکان با بازی های آزاد، فعالیت های فیزیکی و تقلید از نقش های مختلف، مهارت های زبانی، ریاضی، علمی و خلاقی را یاد میگیرند.

در ایران هم آموزش پیش از دبستان از توانایی تقلید کردن کودکان برای آموزش مفاهیم دینی و اخلاقی استفاده می شود. کودکان با بازی های نقش آفرینی، فعالیت های هنری و تقلید از الگوهای مذهبی، مهارت های ارتباطی، اعتماد به نفس، توحید و شناخت خدا را یاد میگیرند.

تقلید کردن کودکان به منظور برانگیختگی عاطفی

تقلید کردن در کودک به منظور برانگیختگی عاطفی یعنی اینکه از افرادی که احساسات قوی در آنها ایجاد میکنند، مثل والدین، تقلید میکنند. این رفتار نشان دهنده علاقه و ارتباط کودکان با والدین است و به آنها کمک میکند تا خودشان را با دیگران هماهنگ کنند.
ناگفته نماند که تقلید کردن کودکان از والدین بیشتر از سایر بزرگسالان است زیرا والدین مرجع ثابت تری برای برانگیختن عواطف خوشایند و ناخوشایند در کودکان هستند.

تاثیر مثبت تقلید بر شخصیت کودکان

تقلید کودکان به کمک آنها می آید تا مهارت های جدید، مفاهیم دینی، اخلاقی، اجتماعی و آموزشی را یاد بگیرند. همچنین باعث میشود که آنها با الگوهای مورد علاقه و محبوب خود هماهنگ شوند و از خصلت های پسندیده و یا زشت دوری کنند. تقلید کودکان نشان دهنده رشد ذهنی و تکنولوژیکی آنهاست و به آنها کمک میکند تا تجسم و تخیل خود را تقویت کنند. گاهی اوقات تقلید ممکن است باعث شود که کودکان شخصیت خود را از دست بدهند و به شخصیت دیگران وابسته شوند.

جمع بندی و نتیجه گیری

بنابراین تقلید کردن در کودکان یک پدیده طبیعی و مفید است که باید با توجه به شخصیت و نیازهای کودک هدایت شود. والدین و مربیان بایستی الگوهای مناسب و مثبتی برای کودکان باشند و از تقلید کردن کودکان برای یادگیری و توسعه آنها استفاده کنند. به عبارت دیگر، ما باید خودمان نمونه‌ای سالم از بیان احساسات باشیم تا کودکان نیز این مهارت را یاد بگیرند.